De Zoutendijk – Andel aan zee

Al Gore en de hoge stand van het maaswater deze week inspireerde me om eens naar de toekomst in het verleden te kijken. De naam Zoutendijk verraad dat Andel ooit aan (of in?) zee lag. Toen ik een oude Andelnaar naar de locatie vroeg wees ze naar de huidige camping (voor de komst van de kampeerders mocht iedereen uit Andel en Veen daar van het strand aan de Broekse of Broekschen Waard genieten) en naar de Kaaie paole.
Na enig speurwerk kwam ik er achter dat dit in zekere zin wel klopte want daar was namelijk het beginpunt van de Zoutendijk (of Zwartendam). Het bleek ooit een lage waterkering die uiteindelijk bij Drunen eindigde. De dijk of dam werd bijna zeshonderd jaar geleden aangelegd om het zoute zeewater tegen te houden.
Er is maar betrekkelijk weinig van terug te zien in het landschap, wel iets op het Internet. Zo vond ik een korte verwijzing in het Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden uit 1846. Een redelijk uitgebreide beschrijving van Ton Lensvelt las ik in zijn ‘Eerste bedijkingen ná St. Elsabethsvloed’. De Zoutendijk werd volgens hem genoemd in een oorkonde van Filips de Goede uit 1434. Het dijktracé zou tussen 1432 en 1435 zijn aangelegd van Andel tot Drunen, met nu nog als enig zichtbare overblijfsel de Genderensedijk boven Genderen. Hoewel die verhoging waarschijnlijk niet eens is terug te zien wanneer de laser van een helikopter het vanuit de lucht op moet meten.
Met een beetje fantasie zie ik vanuit de lucht (Google Earth) tussen Andel en Veen nog een mooie open ruimte waar een dijkje gelegen moet hebben, richting de Achterdijk. Overigens is dat binnenkort misschien wel over als er wordt gebouwd.